Eserin künyesi
Yöresi: Rumeli yöresi
Kaynak kişisi: Kemâl Altınkaya
Derleyeni ve notaya alanı: Muzaffer Sarısözen
Formu: Türkü formu
Sözleri
Estergon kal’ası (bre dilber aman)
Su başı durak (aman)
Kemirir gönlümü (bre dilber aman)
Bir sinsi firak
Gönül yâr peşinde (bre dilber aman)
Yâr ondan ırak (aman)
Bağlantı:
Akma Tuna akma (bre şahin aman)
Ben bir dertliyim
Yâr peşinde (aman da gezer)
Koşar (yandım) kara bahtlıyım
Estergon kal’ası (bre dilber aman)
Su başı kaya (aman)
Kemirir gönlümü (bre dilber aman)
Aşk denen belâ
Üftadeni hoş gör (efendim)
Gel etme cefâ (aman)
Kalenin Tanıtımı
Estergon Kalesi (Macarca: Esztergomi vár), Macaristan’ın başkenti Budapeşte’nin 60 km kuzey batısında Tuna nehri kıyısında yer alan ve Osmanlı tarihinde büyük bir önem taşıyan bir kaledir.
Macaristan sınırları içindedir ve Tuna nehrini tepeden görür.
Estergon Kalesi, 3 Ağustos 1543 tarihinde Kanuni Sultan Süleyman zamanında ilk defa Osmanlıların eline geçti.
Kalenin bulunduğu bölge bir sancakbeyliği haline getirilerek, Budin Beylerbeyliğine bağlandı. Ancak kale 1594 yılında Alman, Leh ve Venedikliler’den oluşan büyük bir ordu tarafından kuşatıldı.
Kuşatan orduya göre çok daha küçük bir orduyla savunulan Estergon Kalesi, o sırada kalede bulunan Sokollu Mehmed Paşa’nın oğlu Anadolu Beylerbeyi Sokolluzade Lala Mehmed Paşa’nın kumandanlığı altında kahramanca savaştı. Ancak kale açlık ve susuzluk nedeniyle sonunda teslim olmak zorunda kaldı.
Osmanlı tarihçisi İbrâhim Peçevi tarafından kaydedilen bu cesaretli savunma, Estergon Kalesi türküsüyle Türk belleklerine yerleşmiş önemli bir tarihi olaydır. 1605 yılında kaleyi geri almak isteyen Osmanlılar, tekrar bir kuşatma düzenlediler. Bu sefer Sadrazamlık görevine getirilmiş olan Sokolluzade Lala Mehmed Paşa, 30 günlük bir kuşatmadan sonra kaleyi 29 Eylül 1605 tarihinde ele geçirdi.
Kale bu tarihten sonra 78 yıl daha Osmanlıların elinde kaldı. 1683 yılında Osmanlıların II. Viyana Kuşatması’nda başarısızlığa uğramasından sonra, Avrupa devletlerinin “Kutsal İttifakı” oluşturarak, Macaristan’ı Osmanlıların elinden alması sonucu, Estergon Kalesi bu sefer kesin olarak Osmanlıların elinden çıkmıştır.
Video yorumları
Notası
