Mevlid’in kelime manası, “doğum yeri, doğum zamanı” demektir. Istilâh (terim) manası ise, “Hz. Muhamed’in doğumunu, peygamberliğini, miracını, mucizelerini, vefatını konu alan mesnevî türündeki şiirlerin, irticalî beste ile okunmasından meydana gelmiş bir Câmi mûsikîsi formudur.”
Mevlid formu, “bahir” adı verilen bölümlerden oluşur. İslâm Dünyâsı’nda pek çok şair Mevlid yazmışsa da, bütün eski Mevlidler’i unutturup, bugüne kadar önemini koruyarak ayakta kalan Süleyman Çelebi (ö.1422)’nin “Vesîletü’n-Necat” adlı eseri olmuştur.
Bahir araları, Sûre, Tevşîh, İlâhi ve Kasîdeler ile bezenir. Bahirlerde, mevlidhanın mûsikî bilgisi ve zevkine göre çeşitli makam geçkileri yapılır. Yeri gelmişken, şu hususu belirtmekte yarar görüyoruz: Dinî şiirin mûsikîyle kaynaştığı Mevlid cemiyetleri, bilhassa Türkler arasında çok rağbet kazanmıştır.
Bunu da, halkın Mevlid törenlerini eski şölenlere, yani bediî toplantılara benzetmesine ve bu törenleri arzulamasına bağlayabiliriz. Bundan dolayı Mevlid törenlerine büyük önem verilmiş ve bu törenler, başka hiçbir milletle görülmeyecek şekilde benimsenmiştir. Dr. Yavuz Demirtaş
Kaynak: ktp.isam.org.tr