Şehnâz makâmı; dizisi, kararı, güçlüsü, seyri ve donanımı ile, makâma âit şarkılar ve diğer formdaki eserlerin; bütün bilgileri, sözleri, notası ve video yorumları.
Şehnâz makâmı özellikleri
- Durağı: Dügâh perdesidir.
- Seyri: İnicidir.
- Dizisi: Makâm, yerinde Hicaz, Yerinde Uzzal veya Hümayûn dizilerinin biri ile, Hüseyni perdesindeki Hümayûn dizilerinin karışımından meydana gelmiştir.
- Güçlüsü: Birinci mertebe güçlü tiz durak Muhayyer perdesidir. Üzerinde Bûselik çeşnisiyle yarım karar yapılır ve bakiye diyezli sol Nim Şehnâz perdesi yeden olarak kullanılır. İkinci mertebe güçlü ise Hüseyni perdesidir. Bu perde, Hüseyni üzerindeki Hümâyûn dizisinin karar perdesidir. Üzerinde Hicaz çeşnisiyle asma karar yapılır. Bâzı eserlerde Hüseyni perdesinin birinci mertebe güçlü olduğu görülürse de çok nâdirdir.
- Yeden’i: 2. çizgideki sol Rast veya bâzen bakiye diyezli sol Nim Zirgüle perdesidir.
- Donanımı: Yerindeki Hicaz dizilerinin donanımı esas olarak alınır ve si için bakiye bemol, do için bakiye diyez donanıma yazılır.
Makâmın seyri
Şehnâz makâmı seyrine tiz durak civarından başlanır. Hüseyni perdesi üzerindeki Hümayûn dizisinin sesleri kullanılarak dolaşılır.
Tiz durak Muhayyer perdesi üzerinde ısrarlı kalışlar yapılır. Muhayyer perdesi üzerinde Bûselik Beşlisi halinde genişleme seslerinde gezinilerek tekrar Muhayyer perdesinde gelinir.
Hicaz Dörtlüsünün sesleri kullanılarak, Hüseyni perdesi üzerine inilir ve bu perdede asma kalış yapılır. Hüseyni perdesi üzerinde Uşşak Dörtlüsü halinde geçki yapılabilir. Sonra Hicaz âilesinin sesleri ile aşağıya doğru inilerek Dügâh perdesinde karar kılınır.