Asıl adı Mehmed olan Esrâr Dede, 1748 yılında İstanbul Sütlüce’de dünyâya gelmiştir. Çocukluğundan itibaren tasavvufî bir muhitte büyümüş ve genç yaşında Galata Mevlevîhânesine girmiştir. 1790 yılında Şeyh Galip‘in buraya şeyh olmasıyla, kendisine şiirde örnek olacak bir arkadaşa sahip olmuştur.
Esrâr Dede, ayrıca Arapça, Farsça, İtalyanca ve Latince öğrenmiştir. 1796 yılında 49 yaşında kazancı dedeliğe yükseldiğinde vefat etmiştir. Şiirlerinde sağlam ve pürüzsüz bir dil kullanmıştır. Tasavvufî açıdan kaleme aldığı şiirleri oldukça dikkat çekicidir. Türkçe Divân, Tezkire-i Şuarâ-yı Mevlevîyye, Lügat-ı Talyan adlı eserleri vardır.
Hüsrev Hatemi anlatıyor: