Gündoğdu Duran, hayatı ve eserleri

Hayâtı

Gündoğdu Duran, 27 Mayıs 1937 tarihinde Karaman’ın Kızıllar (Taşkale) köyünde dünyâya geldi. Öğretmen Mustafa Duran’nın oğludur. İlkokulu Beyşehir’de, Ortaokul ve Liseyi Konya Lisesi’nde okudu. 1961 yılında Ankara Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nin tarih bölümünü bitirdi. Fakültede askeri öğrenci olduğu için, 1961-1962 ders yılından itibaren, sırası ile Mersin, Konya, Çankırı Astsubay okullarında tarih öğretmenliği yaptı.

1980 yılında yarbay iken Kuleli Askeri Lisesi’nden kendi isteği ile emekli oldu.1963 yılında üsteğmen iken, Seniha Duran ile Konya’da evlendi. Beste isimli bir kızı ve Fatih isimli bir oğlu oldu. Bestekârımız Gündoğdu Duran kendi kişisel web sitesinden musiki sevenlere yayın yaparak hizmet vermektedir.

Sanat Hayâtı

Gündoğdu Duran’nın aileden müziğe yakınlığı vardı. Anne tarafı ailesi ud ve keman çalan musikişinas aile idi. Babası Mustafa Duran güzel ud çalar, edebiyat, şiir, genel kültür konularında çok okuyan ve bilgi sahibi olan bir öğretmendi. Bucak müdürü olan dayısı Ahmet Yazıcı; ud, keman ve kanun çalmakta usta idi ve çevresinde şöhret olmuştu. Duran’nın müziğe duyduğu aşk böyle başlıyordu.

1949 yılında ortaokul müzik öğretmeni Ârif Şahap Öktem’den keman dersleri almaya başladı ve bir yıl batı müziği metotlarıyla çalıştı. 1958 yılında batı müziğini bırakarak, Klasik Türk Müziği’ne yöneldi ve çalışmaya başladı.

Neyzen Burhanettin Ökte, Neyzen Ulvi Erguner, Neyzen Aka Gündüz Kutbay, Kemanî Cahit Peksayar‘dan faydalandı. Beste, güfte ve şiir alanında Bekir Sıtkı Erdoğan‘dan destek gördü. Ses sanatçılarından, Nermin Demirçay ve Nesrin Sipâhi ile dostluklar kurdu. 1958 yılında fakültede okurken ilk bestesi olan “Ankara Rüzgârı” güftesini Muhayyer Kürdi makamında besteledi.

Bu şarkıyı ilk olarak Ankara radyosu’nda 1964 yılında Kutlu Payaslı icra etti ve Nesrin Sipâhi aynı yıl 45’lik plağa okudu. Aynı yıl ikinci şahane şarkısı “Gözleri aşka gülen, taze söğüt dalısın” Türk sanat müziği repertuarına girdi. Nihâvend makamındaki bu şarkının da söz ve müziği kendine aitti.

1959 yılında ise “Kara Sevdâ” isimli şarkısını Muhayyerkürdî makamında besteledi. Gündoğdu Duran, Sanat Alemi web sitesinde Münire Aksaray ile yaptığı röportajda genç bestecilere tavsiyelerini şöyle sıralıyor:

1. İlk önce bu konuda güçlü, bilgili, deneyimli büyüksanatçılarla, müzik adamlarıyla devamlı diyalog halinde olmaları, onların tavsiyelerine göre hareket etmeleri,
2. Evlerinde bir müzik kitaplığı oluşturup bu konuda yazılmış değerli eserleri, bilgi ve belgeleri toplamaları,
3. Türk edebiyatını,Türk şiirini ve bu konuda kıymetli eserler bırakan şair ve edebiyatçıların eserlerinden edinerek alışmaları, vezin, kafiye, nazım şekillerinin özelik ve inceliklerini öğrenmeleri,
4. Büyük bestecilerin eserlerinin teknik açıdan inceleyerek, bu güçlü eserlerin neden güçlü olduğunu anlamaları, onları kendi çalışmaları için örnek almaları,
5. Önemli müzik etkinliklerinde yer almaları,
6. Aynı amaçla çalışan arkadaşlarıyla ekipler, gruplar kurarak ortak çalışma yapmaları,
7. Büyük besteci ve sanatçıların biyografilerini incelemeleri gerekmektedir.

Gündoğdu Duran belgeseli