Mersiye Formu
Divân Edebiyatı içinde gelişmiş bir şiir şekli olan Mersiye, halk şiirindeki ağıt‘a karşılık gelmektedir. “Bir kimsenin ölümü üzerine duyulan üzüntü ve acıyı dile getirmek ve o kişinin iyi taraflarını anlatmak için yazılan şiirlerin bestelenmiş haline Mersiye denir.”
Özellikle Hz. Hüseyin ve âilesinin, 10 Muharrem 61 (10 Ekim 680) tarihinde Emevîler tarafından şehit edilmesinin yıldönümlerinde düzenlenen mâtem törenlerinde, bu olaydan duyulan üzüntüyü dile getiren, sorumlularına lânet yağdıran; Arapça, Farsça ve Türkçe manzumelerin, Mersiyehânlar tarafından, besteli veya irticâlî olarak okunması, Türk mûsikîsi’nde “Mersiye” adı verilen bir icra tarzının doğmasına neden olmuştur.
Mersiye’nin kendine mahsus bir tavrı, yanık bir edası mevcuttur. Gerek bestelenmiş olan, gerek irticâlen söylenmiş bulunan Mersiyeler’de bu özellik açıkça kendini gösterir.
Mersiyeler, genellikle Muharrem ayı zarfında tekkelerde okunurdu. Bazı Mersiyeler, İlâhîler gibi muayyen ezgi ve usûllerle bestelenmiştir. Hatip Zâkirî Hasan Efendi’nin Nühüft makâmındaki Mersiye’si bu türün bilinen eserlerindendir.
Dr. Yavuz Demirtaş
Kaynak: ktp.isam.org.tr