SalihBora.Com

Menü
  • Ana sayfa
  • Sanatçılar
    • Bestekarlar
    • Şairler
    • Gönül verenler
    • Saz sanatçıları
    • Ses sanatçıları
  • Eserler
    • Şarkılar
    • Türküler
    • Saz eserleri
  • Bilgiler
    • Hakkımda
    • Makamlar
    • Usuller
    • Notalar
    • Çalgılar
    • Nedir
    • Öyküler
    • Diğer Bilgiler
  • İletişim
Bestekarlarımız

Tanburi Büyük Osman Bey

Tanburî Büyük Osman Bey

Tanburî Numan Ağa‘nın torunu, Zeki Mehmed Ağa‘nın oğlu olan Tanburî Büyük Osman Bey, 1816 yılında İstanbul’da Tophâne civarında dünyaya geldi. Henüz sekiz yaşında iken Enderûn’a alındı. Osman Bey, Enderûn’da bir taraftan muhtelif bilgiler, diğer taraftan da zamanın mûsikî ustalarından, mûsikîyi ve tanbur çalmasını öğrendi.

Oğlunun Enderûn’a alınmasında ısrarlı olan Zeki Mehmed Ağa, tanbur öğretmedeki isteksizliğini burada da göstermiş, oğluna ders vermemiştir. Osman Bey, Enderûn’da bulunan diğer tanburilerden istifade etmekle birlikte, sazını kendi gayreti ile ilerletmiştir.

Rıfat Bey, Hâşim Bey gibi ses ustaları ile fasıllara katılıyordu. İlk zamanlarda bir hanende, fakat daha ziyade iyi bir tanburi olmaya çalışan Osman Bey, babasının ölümünden sonra tamamen ve münhasıran sazı ile meşgul olmuş ve her biri en nefis saz eserlerinden olan peşrevlerini, bu döneminde bestelemiştir.

Abdülmecid’in son senelerinde sersazende olan Osman Bey, bu vazifesini Abdülaziz zamanında da sürdürmüş ve sarayda yapılan incesaz fasıllarına tanburu ile iştirak etmiştir. Mevlânâ Celâleddin Rûmî‘ye karşı duyduğu muhabbet ve iştiyakın verdiği heyecanla, mevlevihânelerin hemen hemen hepsine ve bilhassa Cuma günleri Kulekapısı Mevlevihânesi’ne düzenli olarak devam etmiştir.

Öğrendiği tanbura, daha sonra kendi kabiliyet ve istidadının orijinalitesini de ilave ederek, babasının tavrına daha renkli bir tavır vermiştir. Tarihçi Ata Bey’den naklen verilen bilgilere göre; çok nüktedan, güler yüzlü ve zarif bir kimseymiş. Bu nedenle; her mecliste aranır, sevilir ve sayılırmış.

Tanburî Büyük Osman Bey hassas bir kulağa sahipmiş. Tanburun iki telinden birinde gayet hafif bir uyuşmazlık sezse, derhal telin birini koparır atar ve sazını tek tel ile çalarmış. Eserlerini değiştirenlere, nağme ilave edenlere çok kızarmış. Hattâ bir gün bir yerde, Uşşak peşrevinin teslimine geçilecek kısmı biraz değişik çalmaya kalkan bir kânuniyi, dövmeye kalktığı bile rivayet olunur.

Üç erkek, bir kız çocuğu olan Tanburî Büyük Osman Bey, 1 Ekim 1885 tarihinde uzun zamandan beri çekmekte olduğu bir göğüs hastalığından vefat etmiş ve Yahya Efendi Dergâhı mezarlığına defnedilmiştir.


Bir bestekâr olarak, söz mûsikîsine ait bazı eserler bestelemişse de, onun asıl şahsiyetini temin eden eserleri, cidden nefis ve üstadâne olan peşrev ve saz semailerindedir. Bu çeşit eserler, Osman Bey’i kabiliyet ve istidadının son tekâmül merhalesine eriştirmiştir.

Eski bestekârlarımızdan bir kaçının bu yoldaki eserleri istisna edilirse, geriye kalan peşrevler, mükerrer ve uzun parçalar, hatırda tutulması zor ve karışık bir uslûbla bestelenmiş ve bir peşrevin hânelerinde muhtelif usûllere yer verilmişti.

Tanburî Büyük Osman Bey, bu hâlin daha derli toplu hâle getirilmesine çalışmış, hakikaten bu çeşit eserlere yeni, sade ve güzel bir istikamet vermeye muvaffak olmuştur. Osman Bey’in peşrevleri gerek ses ve gerek usûl bakımından çok muvazeneli ve ölçülüdür. Çoğu Devrikebir usûlünde olan bu eserler, saz mûsikîsi repertuarımızın birer şaheseridir diyebiliriz.

Tanburî Büyük Osman Bey, eski peşrevlerimizi şiddetle tenkîd edermiş. Bunlar arasında, yalnız Gazi Giray’ın Hüzzam Peşrevi’ni fevkalâde beğenir, takdir eder ve bu peşrevden bahsedildiği zaman “Sehl-i mümtenidir, tanziri kabil değildir” dermiş.

Hattâ Hüzzam Âyin için bu makamdan devrikebir usûlünde bir peşrev bestelemesini rica edenlere “Gazi Giray’ın Hüzzam Peşrevi varken, ben o makamdan başka peşrev yapmaya teeddüb ederim.” diye özür dilermiş. Fakat, Galata Mevlevihânesi şeyhi Âtaullah Efendi’nin ısrarı ile, sık sık dinlediğimiz hüzzam peşrevini vücûda getirmiştir ki, eserleri içinde zoraki bir gayretle yaptığı ve diğerleri kadar muvaffak olamadığı eseri budur.

Santurî Ziya Bey’in Neyzen Aziz Dede‘den naklen verdiği bilgiye göre, Sultan II. Abdülhamid’in baskılı yıllarında, Veled Çelebi bir süre İstanbul’da ikamete zorlanmış ve bu sıralarda Kulekapısı Mevlevihânesi’nde oturmuştur. Burada dönemin mûsikîşinasları toplanır, âyin icra edilirmiş. Veled Çelebi, bir gün Osman Bey’e diğer eserlerine ek olarak; sûznâk, rast ve saba makamlarından birer peşrev bestelemesini rica etmiş.

Osman Bey de Benli Hasan Ağa‘nın rast, Tanburî Emin Ağa’nın sûznâk peşrevleri olduğu için, bağışlanmasını istemiş. Saba peşrevi için de, “Oğlum Aziz! Bir peşrev için aylarca, senelerce uğraşırdım fakat saba peşrevini, Hazret-i Pîr’in aşkiyle bir ayda tamamladım.” demiş.

Tanburî Büyük Osman Bey için, bir saz ve söz eseri bestekârı, özellikle peşrev bestekârıdır denebilir. Saz semailerinde peşrevleri kadar başarılı olmadığı kabul edilir. Zaten saz semaileri, babasının ve başka bestekârların peşrevleri için istek üzerine bestelenmiştir. Tanburî Büyük Osman Bey’in elimizde; on altı peşrev, onbir saz semaisi ve yirmi beş kadar şarkısı bulunmaktadır. Tâhir Aydoğdu

Tanburî Büyük Osman Bey Besteleri
Paylaş
Tweet
E-posta
Önceki sayfa
Sonraki sayfa

Yorumunuz

Cevabı iptal et

Benzer Sayfalar:

  • Sedat Öztoprak
    Sedat Öztoprak
    Sedat Öztoprak, 1890 yılında istanbul’da dünyaya gelmiştir. Babası İbradı (Antalya) …
  • Sultan üçüncü Selim
    Sultan 3. Selim
    Osmanlı İmparatorluğu tahtının otuzuncu padişahı Sultan 3. Selim, Sultan 3. …
  • Turhan Taşan
    Turhan Taşan
    13 Ağustos 1948’de Samsun’da doğan Turhan Taşan, İstanbul İktisadi ve …
  • Selami Şahin
    Selami Şahin
    15 Ağustos 1948 tarihinde Hatay’da altı kardeşten dördüncüsü olarak dünyaya …

SalihBora.Com

Son Yorumlar:

  • Kurumuş Topraklar Gibiyim için Aydın Satıcı
  • Sevdası henüz sinede gönlüm gibi sağdı notası için Sedat afşaroğlu
  • Salih Bora için Sâlih Bora
  • Artık Sevmeyeceğim için sedat mersin
  • Seyfettin Sığmaz için Osman nuri BİTİM.

Son Eklenen Sayfalar:

  • Necdet Atılgan
  • Bana Yardan Vazgeç Derler
  • Bana Yardan Vazgeç Derler Notası
  • Güle Çıktım Gülmedim
  • Güle Çıktım Gülmedim Notası
  • Bu Ne Acı Bu Ne Keder

Menü:

  • Ana sayfa
  • Sanatçılar
    • Bestekarlar
    • Şairler
    • Gönül verenler
    • Saz sanatçıları
    • Ses sanatçıları
  • Eserler
    • Şarkılar
    • Türküler
    • Saz eserleri
  • Bilgiler
    • Hakkımda
    • Makamlar
    • Usuller
    • Notalar
    • Çalgılar
    • Nedir
    • Öyküler
    • Diğer Bilgiler
  • İletişim
Copyright © 2021 SalihBora.Com
Saklaya, saklaya "bu hâle" geldiğimiz için ve sitemdeki içerikler benim icâdım olmadığı için, bu sitenin bütün hakları "SAKSIZDIR."